HISTORIA PIŁKI RĘCZNEJ NA POMORZU ZACHODNIM
Rozwój dyscyplin sportowych po drugiej wojnie światowej na ziemiach odzyskanych uzależniony był głównie od tego jacy sportowcy i działacze sportowi trafiali do określonych regionów kraju. W pierwszych latach powojennych wszystko trzeba było zaczynać od podstaw, także odbudowę szeroko rozumianej kultury fizycznej. Oznaczało to tworzenie od podstaw struktur organizacyjnych, odbudowę, ale przede wszystkim budowę nowej bazy sportowej oraz nadanie temu wszystkiemu podstaw poprzez wydanie aktów prawnych regulujących funkcjonowanie kultury fizycznej.
W Szczecinie – stolicy Pomorza Zachodniego impulsem do działania na rzecz piłki ręcznej było utworzenie w roku 1952 Technikum Wychowania Fizycznego ( jednego z trzech w kraju ). Absolwenci TWF po otrzymaniu uprawnień instruktorskich rozpoczęli samodzielną pracę w klubach sportowych.
W dniu 11 marca 1954 roku w Wojewódzkim Komitecie Kultury Fizycznej w Szczecinie powołano Sekcję Piłki Ręcznej. Pierwszym przewodniczącym został główny inicjator jej powołania Ryszard Kobendza. Wraz z nim działali: Jan Uczciwek, Arkadiusz Tomczyk, Zbigniew Armada i Joachim Klóska.
Dzień ten przyjęto jako datę powstania zorganizowanej piłki ręcznej.
Działalność Sekcji już w 1954 roku przyniosła utworzenie w województwie sześciu sekcji.
W 1958 roku powstały „Łącznościowiec” i „Kusy” Szczecin. Przez cały okres działalności młodzież tych klubów zdobywała medale Mistrzostw Polski we wszystkich kategoriach wiekowych. Zawodniczki i zawodnicy zasilali seniorskie drużyny nie tylko województwa zachodniopomorskiego, ale i całej Polski, wielokrotnie występowali w reprezentacjach Polski.
W Koszalinie ( do 1999 roku odrębne województwo ) pierwsze zorganizowane formy uprawiania piłki ręcznej powstały w latach 1955 – 1958 kiedy to nauczyciele wychowania fizycznego zaczęli wprowadzać je w szkołach podstawowych. W 1957 Jan Thomas powołał sekcję piłki ręcznej chłopców w MKS „Znicz” . W 1966 roku na bazie „Znicza” utworzono sekcję piłki ręcznej „Gwardii” Koszalin.
Do najbardziej zasłużonych klubów w minionym okresie należały: „Pogoń”, „Łącznościowiec” , „Kusy” , „Wiarus”, „Ogniwo” Szczecin oraz „Gwardia” Koszalin i „Energetyk” Gryfino.
Złotymi zgłoskami w historii zachodniopomorskiej piłki ręcznej zapisał się:
Morski Klub Sportowy „Pogoń” Szczecin
Mistrzostwo Polski:
1983 trener – Zenon Łakomy
1986 trener – Sławomir Fogtman
1991 trener – Jakub Zalewski
Wicemistrzostwo Polski:
1971 , 1984 , 1989 , 1990
Trzecie miejsce :
1985 , 1987
Puchar Polski :
1971 – trener Zygmunt Jakubik
1986 – trener Sławomir Fogtman
1992 – trener Janusz Brzozowski
Sezon 1985 / 86 Mistrzostwo i Puchar Polski
„POGOŃ” SZCZECIN
Męskiemu zespołowi „Pogoni” zabrakło tak spektakularnych sukcesów, ale i on przez wiele sezonów występował w najwyższej klasie rozgrywkowej
Trzecie miejsce :
1976 , 1992
Puchar Polski :
1987 – trener Janusz Brzozowski
W 1995 roku znika z nazwy klubu przymiotnik „Morski”, od tego czasu mimo, że kilkakrotnie zmieniały się nazwy, prezesi i działacze to z uwagi na formy przekazywania sekcji piłki ręcznej z klubu do klubu, można uważać, że tradycje i dokonania zachowały swoją ciągłość.
SPR „Pogoń” Szczecin
Wicemistrzostwo Polski:
2016
Trzecie miejsce :
2015
W ostatnich latach pierwsze wymierne efekty szkoleniowe odnosił również:
Klub Uczelniany AZS Politechnika Koszalińska
Trzecie miejsce w Mistrzostwach Polski w 2013
Puchar Polski :
2008 – trener Waldemar Szafulski
Kapitan zespołu KU AZS Politechnika Koszalińska Iwona Szafulska otrzymuje Puchar Polski z rąk Wiceprezesa ZPRP Henryka Szczepańskiego i Prezesa Honorowego ZPRP prof. Janusza Czerwińskiego.
ENERGA AZS KOSZALIN
*BRĄZOWY MEDAL MISTRZOSTW POLSKI W SEZONIE 2017/2018
ZASŁUŻENI
DLA
ZACHODNIOPOMORSKIEGO SZCZYPIORNIAKA
JANUSZ BRZOZOWSKI
„Pogoń” Szczecin
2 - krotny olimpijczyk ( 1976 , - brązowy medal , 1980 – 7 miejsce )
3 - krotny uczestnik Mistrzostw Świata ( 1978 , 1981, 1982 – brązowy medal )
2 - krotny uczestnik Pucharu Świata ( 1975 , 1979 – srebrne medale )
W reprezentacji Polski wystąpił 164 razy zdobywając 245 bramek.
Trener: „Pogoń” – 1987 - Puchar Polski (mężczyźni)
„Pogoń” – 1992 - Puchar Polski (kobiety)
„Zasłużony Mistrz Sportu” - 1983
Złota Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury Fizycznej” – 2001
MARIA PIOTROWSKA
„Zryw” , „Łącznościowiec” , „Pogoń” Szczecin
Zawodniczka 50 – lecia Piłki Ręcznej na Ziemi Szczecińskiej
W reprezentacji Polski wystąpiła 48 razy zdobywając 67 bramek
Puchar Polski w 1971 roku
MIRELLA MIERZEJEWSKA
„Łącznościowiec” , „Pogoń” Szczecin
Mistrzostwo Polski: 1983 , 1986 , 1991
Puchar Polski : 1986
7 - krotna uczestniczka Mistrzostw Świata
Grupa A - 1986 , 1990 , 1993
Grupa B - 1983 , 1985 , 1987 , 1989
W reprezentacji Polski wystąpiła 176 razy zdobywając 694 bramki
JOANNA DWORACZYK
KU AZS Politechnika Koszalińska
Mistrzostwa Polski – 3 miejsce - 2013
Puchar Polski : 2008
3 – krotna uczestniczka Mistrzostw Świata ( 1997, 1999, 2005 )
W reprezentacji 179 występów ; 331 bramek
ZYGMUNT JAKUBIK
Trener –„Pogoń” Szczecin - kobiety i mężczyźni , „Wiarus” , „Stal” Gorzów , „Energetyk” Gryfino
Wicemistrzostwo Polski 1971 – kobiety
Puchar Polski – 1971 – kobiety
Trener reprezentacji Polski kobiet w latach 1972 – 1977
Mistrzostwa Świata 1973 – V miejsce , 1975 – VII miejsce
ZENON ŁAKOMY
Trener - „Pogoń”
Mistrzostwo Polski 1983 – kobiety
Wicemistrzostwo 1984 – kobiety
Puchar Polski – 1987 – mężczyźni
Trener reprezentacji Polski mężczyzn w latach 1986 – 1990
Mistrzostwa Świata 1990
Trener reprezentacji Polski kobiet w latach 2006 – 2008
Mistrzostwa Świata 2007 , Mistrzostwa Europy 2006
SŁAWOMIR FOGTMAN
Trener - „Pogoń” Szczecin
Mistrzostwo Polski 1986 – kobiety
III miejsce MP 1987 – kobiety
Puchar Polski – 1986 – kobiety
III miejsce MP 1992 – mężczyźni
JAKUB ZALEWSKI
Trener - „Pogoń” , Łącznościowiec” , „Kusy” Szczecin , „Energetyk” Gryfino
Mistrzostwo Polski 1991 „Pogoń” – kobiety
Wicemistrzostwo 1989, 1990
ZDZISŁAW JEZIORNY
Sędzia w latach 1960 – 1987 , ok. 1400 spotkań
Sędzia międzynarodowy w latach 1968 – 1986
Igrzyska Olimpijskie 1980 – Moskwa ( w tym finał kobiet ZSRR – Jugosławia )
Mistrzostwa Świata – 1978 , 1982 , 1983 - mężczyźni
Mistrzostwa Świata – 1983 , 1985 - kobiety
Delegat IHF w latach 1988 - 2000
ANDRZEJ DUTKA
Sędzia piłki ręcznej od 1974 roku.
Sędzia międzynarodowy od 1989 roku, w parze ze Zbigniewem Uszyńskim.
Prowadzą wiele spotkań w Akademickich Mistrzostwach Świata, Pucharze Europy i turniejach międzynarodowych.
ZBIGNIEW USZYŃSKI
Sędzia piłki ręcznej od 1977 roku
Sędzia międzynarodowy od 1989 roku, w parze z Andrzejem Dutką.
Prowadzą wiele meczów w Akademickich Mistrzostwach Świata, Pucharze Europy i turniejach międzynarodowych.
Delegat ZPRP
ZBIGNIEW TARCZYKOWSKI
Sędzia . delegat , działacz
Sędzia od 1984 do 2007 roku
Delegat ZPRP od 2007 roku
Ostatni prezes OZPR Szczecin 1994 – 1999 i pierwszy prezes Zachodniopomorskiego Związku Piłki Ręcznej od 1999 roku do 2018r.
Od 2004 roku przewodniczący Komisji Rewizyjnej ZPRP.
Aktywny działacz Szkolnego Związku Sportowego, organizator wielu turniejów i meczów międzynarodowych w różnych kategoriach wiekowych.
JAN STASIUK
Od 1966 roku nieprzerwanie związany z „Gwardią” Koszalin jako zawodnik, trener i prezes klubu.
Członek Zarządów OZPR Koszalin i ZZPR Szczecin
Organizator Międzynarodowych Festiwali Piłki Ręcznej Dziewcząt i Chłopców.
MARCIN KOBYLARZ
Działacz klubów koszalińskich “Gwardii” i KU AZS Politechnika Koszalińska
Współautor największych osiągnięć klubu KU AZS:
Puchar Polski 2008 i 3 miejsce w superlidze 2013
Wiceprezes ZZPR i członek Zarządu ZPRP
RYSZARD GETEK
Prezes OZPR Szczecin w latach 1973 – 1977 i 1985 – 1994
Sędzia piłki ręcznej – ok. 3 000 meczów
Bardzo aktywny działacz społeczny.
PIONIERZY PIŁKI RĘCZNEJ NA POMORZU ZACHODNIM
W poniższym zestawieniu zebrane zostały pionierskie zdarzenia, które stały się motorem rozwoju lub jego podsumowaniem. Za każdym ze zdarzeń stoją konkretni ludzie toteż opracowanie Andrzeja Dolaty opatrzone zostało tytułem:
"Oni byli pierwsi"
Powstanie pierwszych sekcji szczypiorniaka
- SKS Gumieńce 1952 Op. Jan Uczciwek
- „Zryw” TWF 1952 Op. Ryszard Kobendza
Powstanie samodzielnej Sekcji Piłki Ręcznej
przy WKKF Szczecin 11.03.1954 Przewodniczący Ryszard Kobendza
Uzyskanie uprawnień szkoleniowych:
- instruktora 1950 Jan Uczciwek
- trenera II klasy 1962 Zygmunt Jakubik
- trenera I klasy 1967 Zygmunt Jakubik
- trenera klasy mistrzowskiej 1975 Zygmunt Jakubik
Uzyskanie uprawnień sędziowskich:
- sędziego okręgowego 13.01.1951 Stefan Borkowski
- sędziego związkowego 05.12.1958 Joachim Klóska
- sędziego międzynarodowego 27.10.1959 Henryk Truszczyński
Wprowadzenie zespołu do najwyższej klasy rozgrywkowej:
- „Łącznościowiec” kobiety 11- osobowa 1959 Joachim Klóska
- „Łącznościowiec” kobiety 7- osobowa 1960 Joachim Klóska
- „Wiarus” mężczyźni 7- osobowa 1967 Arkadiusz Tomczyk
Autor: Henryk Niski
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
WYDARZYŁO SIĘ W SZCZECINIE
Pichot, Leroy, Dumant kontra Gąsior, Suski i Frąszczak. Szczecin rzadko kiedy gościł kadrę narodową, ale tak się złożyło, że w 1958 roku Gród Gryfa był gospodarzem towarzyskiego meczu piłki ręcznej mężczyzn pomiędzy Polską a Francją. Obecnie takie spotkanie byłoby nie lada gratką dla kibiców (trójkolorowi to m.in. wielokrotni mistrzowie świata). Podobnie było i wtedy, bo, co warto podkreślić, zmierzyły się ze sobą 5. i 9. drużyna świata.
Biało-czerwoni udanie zadebiutowali na na swoim pierwszym mundialu. Tak turniej w NRD wspomina Przegląd Sportowy:
W lipcu 1957 r. nasza reprezentacja rozegrała pierwszy mecz międzypaństwowy siedmioosobowych drużyn, a już po kilku miesiącach przystąpiła do mistrzostw świata w NRD. Polacy sprawili ogromną niespodziankę. Zajęli piąte miejsce wśród 16 ekip. W meczu z Jugosławią (9:7) po przerwie rywale strzelili biało-czerwonym jednego gola! W spotkaniu o piątą lokatę zespół trenera Tadeusza Breguły pokonał Norwegów 20:18. Gwiazdami byli wtedy Jan Suski, uznawany za najlepszego rozgrywającego w Europie, i Kazimierz „Kaju" Frąszczak, późniejszy 13-krotny mistrz Polski ze Śląskiem Wrocław, który zresztą zakładał. Francuzom poszło nieco gorzej i uplasowali się pod koniec pierwszej dziesiątki.
Klasyfikacja końcowa MŚ 1958:
Mecz pomiędzy ekipami Polski i Francji w Szczecinie miał być rewanżem za wcześniejsze spotkanie towarzyskie zakończone remisem 10:10.
Obie reprezentacje były nastawione na wygraną.
Przyjechaliśmy po zwycięstwo. Jeżeli tylko Pichot będzie w pełnej formie powinniśmy wygrać. W każdym razie postaramy się pokazać grę możliwie najciekawszą. Chcielibyśmy. aby publiczność odniosła najlepsze wrażenia. Kristian Picard, trener trójkolorowych.
Każdy chce wygrać. My mamy na to równe szanse. Jeżeli wyjdą nam pierwsze piłki i zawodnicy wytrzymają mecz nerwowo powinniśmy tym razem przechylić szalę na swoją korzyść. Tadeusz Breguła, trener biało-czerwonych.
Reprezentacja Polski przyjechała do Szczecina w następującym składzie: Gąsior, Wiechuła, Dauksza, Suski, Frąszczak, Rozwadowski, Rajchel, Hagodziński, Zawadziński, Cieślak, Pyjos i Piszczyk.
Mecz potoczył się znakomicie dla biało-czerwonych. W pierwszej połowie Polacy całkowicie wyłączyli z gry "czarodzieja piłki", Pichot'a i byli dużo bardziej skuteczni w ataku. W drugiej odsłonie trójkolorowi zaczęli wykorzystywać swoje inne atuty, ale było już za późno żeby odwrócić losy spotkania. Końcowy wynik 22:11 pokazuje całkowitą dominację naszej kadry. Chyba nikt nie miałby nic przeciwko, gdyby udało się go powtórzyć w dzisiejszych realiach.
Zespół polski przynajmniej o klasę przewyższał przeciwników panując prawie przez cały czas na boisku szczecińskiej hali sportowej. (...) Doskonały plan taktyczny trenera Breguły spowodował, iż ten niebezpieczny indywidualista (Pichot) i doskonały strzelec był całkowicie unieruchomiony przez polską obronę.(...)
Wyróżnić należy jeszcze organizatorów spotkania, którzy spisali się bardzo dobrze i żałować, że szczecińska hala mieści na takie imprezy jedynie tysiąc widzów. Była to bowiem impreza naprawdę ciekawa. Kurier Szczeciński 1958.
AUTOR: TOMASZ PACZKOWSKI (www.facebook.com/bramasportowa)
(źródła wykorzystane przez autora: Przegląd Sportowy, Wikipedia, Kurier Szczeciński,)
Załącznik | Rozmiar |
---|---|
![]() | 1.35 MB |
![]() | 63.57 KB |
![]() | 137.11 KB |
![]() | 36.17 KB |
![]() | 30.5 KB |
![]() | 29.29 KB |
![]() | 28.89 KB |
![]() | 44.42 KB |
![]() | 37.12 KB |
![]() | 35.55 KB |
![]() | 25.75 KB |
![]() | 26.45 KB |
![]() | 26.86 KB |
![]() | 33.08 KB |
![]() | 25.19 KB |
![]() | 34.13 KB |
![]() | 34.87 KB |
![]() | 30.15 KB |
![]() | 115.04 KB |
![]() | 65.84 KB |
![]() | 45.16 KB |
![]() | 144.02 KB |
![]() | 74.75 KB |
![]() | 161.57 KB |
![]() | 213.44 KB |
![]() | 25.23 KB |